Mang opera Carmen từ Pháp về Việt Nam là một nỗ lực rất lớn của Ban tổ chức, bởi Việt Nam là quốc gia thứ 2 ở châu Á công diễn vở Carmen được phục dựng nguyên bản bối cảnh, tinh thần của vở opera ra đời năm 1875, cách đây tròn 150 năm. Vở diễn lần này với sự góp mặt của 150 nghệ sĩ từ 3 đoàn nghệ thuật lớn của Pháp là Nhà hát Hoàng gia Versailles, Trung tâm âm nhạc Lãng mạn Palazzetto Bru Zane và Nhà hát Rouen Normandie.

Ngay từ rất sớm, khán giả đã có mặt tại sảnh Nhà hát Hồ Gươm để thưởng lãm vẻ đẹp không gian Nhà hát được thiết kế bắt mắt bằng hàng ngàn bông hồng đỏ thắm và ghi lại những tấm hình lưu niệm thật đẹp, bởi có lẽ đây là cơ hội hiếm hoi để được thưởng lãm vẻ đẹp khác biệt tại Nhà hát Hồ Gươm. 

Có mặt từ rất sớm, CEO Yves Huy Phan và Nhà thiết kế Thái Công và những người bạn đã dành nhiều lời khen tặng khi ánh mắt chạm vào không gian đẹp, lãng mạn và sang trọng ngay từ sảnh vào của Nhà hát Hồ Gươm. Ai cũng hân hoan đón chờ để được xem diễn Carmen hoàn chỉnh. “Hôm nay rất là hân hạnh và vui mừng khi được tham gia buổi diễn opera Carmen. Nếu mà ai theo dõi Thái Công thường xuyên thì có thể thấy tôi rất yêu thích và đam mê opera từ khi còn nhỏ. Vở opera  Carmen đã mang tới cho công chúng thưởng thức vẻ đẹp của nghệ thuật châu Âu" - Nhà thiết kế Thái Công chia sẻ.

Vở diễn là kết quả của quá trình nghiên cứu kỹ lưỡng kịch bản, âm nhạc, thiết kế phục trang, dàn dựng cho đến cách bài trí sân khấu, đạo cụ từ những hướng dẫn rõ ràng từng vị trí di chuyển qua các tư liệu được sưu tầm trải dài khắp châu Âu. Từ những bản thảo sân khấu vẽ tay phối màu tỉ mỉ, sắp đặt nhân vật trên sân khấu để có thể tái hiện vở diễn sát với phiên bản gốc nhất. 

Chia sẻ về quá trình phục dựng công phu, đạo diễn Romain Gilbert  cho biết: “Thuận lợi lớn nhất trong quá trình phục dựng vở opera Carmen chính là việc chúng tôi có trong tay nguồn tư liệu quý giá: toàn bộ các bản vẽ từ tháng 3 năm 1875, khi tác phẩm  được công diễn tại Nhà hát Opera Comique. Nhờ đó, chúng tôi có thể hình dung một cách chính xác bối cảnh và cách bài trì của bốn màn,tương ứng với bốn không gian khác nhau cùng các bản phác họa trang phục. 

Nhà thiết kế Christian Lacroix đã tái tạo phục trang với độ chính xác cao, trong khi Antoine Fontaine, người đảm nhiệm thiết kế sân khấu đã khôi phục lại khung cảnh sân khấu gần như nguyên vẹn với tinh thần của bản gốc. Đối với một đạo diễn, thật tuyệt vời khi mọi vị trí đều được ghi chép kỹ lưỡng. Trong khoảng thời gian này, tôi đã làm việc với một cuốn sổ tay trong đó có ghi chính xác vị trí của dàn hợp xướng, diễn viên phụ, vũ công cho đến nghệ sĩ solo, các vị trí sân khấu đều đã được ghi chép cụ thể".

Âm nhạc của Nhà soạn nhạc Georges Bizet trong Carmen được xem như một cuộc cách mạng trong âm nhạc bởi ông đã phá vỡ nhiều quy tắc truyền thống của opera Pháp thời kỳ đó. Thay vì những câu chuyện lịch sử, Carmen đưa lên sân khấu cuộc sống của những con người bình thường trong xã hội. Với giai điệu đậm chất Tây Ban Nha, tiết tấu mạnh mẽ, giàu màu sắc và đầy cảm xúc, Nhà soạn nhạc Bizet đã vẽ nên một thế giới nơi đam mê, tự do và bi kịch giao thoa mãnh liệt. Những bản aria nổi tiếng như Habanera hay Toreador Song không chỉ khắc họa rõ nét tính cách nhân vật mà còn trở thành biểu tượng vượt thời gian của thế giới opera.

Là một trong những nghệ sĩ đã từng biểu diễn nhiều vở nhạc kịch, trong đó có Carmen, nghệ sĩ violin Bùi Đức Việt - Nguyên Đoàn trưởng Nhà hát Nhạc Vũ kịch Việt Nam xúc động bày tỏ: “Tôi rất xúc động, bởi tôi cũng đã từng chơi trong dàn nhạc vở opera này với những phiên bản rút gọn. Đây là lần đầu tiên tôi được thưởng thức trọn vẹn tác phẩm opera Carman do các nghệ sĩ quốc tế biểu diễn tại Hà Nội. Đây thực sự là một bữa tiệc âm nhạc rất tuyệt vời. Xin được cảm ơn vì tất cả”.

Đưa Carmen trở về gần nhất với tinh thần nguyên bản không chỉ là một nỗ lực mà còn là thử thách lớn với cả ê-kíp biểu diễn lẫn dàn dựng. Nhạc trưởng Victor Jacob người trực tiếp chỉ huy đêm diễn lần này chia sẻ về hành trình đặc biệt ấy: "Carmen là một tác phẩm đặc biệt trong quá trình phục dựng, bởi mặc dù Bizet có mặt khi vở diễn được công diễn lần đầu, nhưng theo thời gian, phần nhạc và tổng phổ đã trải qua rất nhiều thay đổi. Với phiên bản lần này, chúng tôi chủ đích đưa các phân đoạn chính trở về đúng như bản gốc. Điều đó đòi hỏi một quá trình nghiên cứu sâu rộng, đối chiếu giữa nhiều ấn bản và cách biên tập khác nhau – thực sự là một khối lượng công việc rất lớn. Điểm thay đổi lớn là việc thay thế phần thoại nguyên bản bằng hát nói”.

Nghệ sĩ Chiara Skerath vai Micaëla cho biết: “Tôi đảm nhận vai Micaëla, một cô gái dịu dàng, đã đem lòng yêu Don José từ thuở ấu thơ. Micaela luôn tin vào phần tốt đẹp trong anh và quyết tâm đưa anh trở về nhà. Sự tương phản giữa hai nhân vật Carmen và Micaela không khó để thể hiện. Âm nhạc dành cho Micaëla mang giai điệu nhẹ nhàng, trong trẻo trái ngược với sự lôi cuốn và mãnh liệt của Carmen. Đây là lần đầu tiên tôi được biểu diễn tại Việt Nam và tôi rất mong khán giả sẽ đón nhận Carmen bằng cả sự tò mò và yêu thích, giống như cảm xúc mà tôi đã dành cho tác phẩm này”.

Trong thế giới đầy kịch tính của Carmen, hai nhân vật nữ Carmen và Micaëla hiện lên đối lập, không chỉ về ngoại hình hay xuất thân mà còn là lối sống và cả quan niệm về tình yêu. Nếu Carmen là hình tượng của tự do và bản năng, không chấp nhận bất kỳ ràng buộc nào thì Micaëla lại là một cô gái dịu dàng, đại diện cho đạo đức và chuẩn mực. 

Chia sẻ về quá trình chuẩn bị cho vai diễn Carmen, nghệ sĩ Heloïse Mas vai Carmen cho biết: “Khi chuẩn bị cho một vai diễn, tôi thường bắt đầu từ rất sớm, nghiên cứu bản nhạc và tưởng tượng về nhân vật mà mình sẽ hóa thân. Việc chuẩn bị cá nhân là rất quan trọng, nhưng trên hết là tính tập thể. Chính sự kết nối giữa tất cả các thành viên trong ê-kíp mới là điều làm nên một Carmen hoàn chỉnh. Không khí làm việc tại đây thực sự tuyệt vời. Tất cả các bộ phận đều rất thân thiện và luôn sẵn sàng hỗ trợ. Mọi người đều làm việc với sự cẩn trọng cao, luôn nỗ lực để mọi chi tiết được hoàn thiện một cách chỉn chu nhất”.

Khi tấm màn nhung được thả xuống, khán giả như vỡ oà bởi những tràng pháo tay vang lên không ngớt là minh chứng rõ rệt cho sức sống mãnh liệt của Carmen. Khán giả mang theo nhiều cảm xúc và những ấn tượng khác nhau trước diễn xuất chân thật, giàu biểu cảm và giọng hát tinh tế thể hiện rõ cá tính của từng nhân vật.  

Với thời lượng trọn vẹn 2 giờ 48 phút như nguyên tác opera Carmen xuất hiện lần đầu tiên vào năm 1875, đêm diễn đầu tiên đã mang đến một khung cảnh chân thực, đẹp, sang trọng, tinh tế mà mẫu mực của nghệ thuật opera kinh điển thế giới - đó cũng là điều lý giải vì sao Opera Carmen trở thành một trong 20 vở nhạc kịch được công diễn nhiều nhất trên thế giới các những phiên bản khác nhau và trở nên bất tử.

Một số hình ảnh tại buổi diễn: